W kolejnych wersetach Listu Do Rzymian, Paweł zachęca wszystkich do zmiany stylu życia. Z wcześniejszych rozważań o grzechu wyprowadza praktyczne wnioski. Dzieło Chrystusa spowodowało, że Prawo Mojżeszowe straciło swoją zbawczą moc, ale nadal podlegamy różnym formom zniewolenia. Niewola to stan, w który tracimy kontrolę nad własnym życiem. Ktoś lub coś przejmuje władzę i kieruje naszymi czynami. Na poparcie tego stwierdzenia z łatwością możemy przytoczyć wiele własnych przykładów. W różnych miejsca w Biblii, wypełnianiu woli Bożej towarzyszą określenia, które kojarzą się z trudem i cierpieniem: więzy, przeciskanie, umieranie. Bo jest paradoksem, który niełatwo zaakceptować, że to, co przychodzi łatwo, dezintegruje i zniewala, a to, co trudne i niekomfortowe buduje i prowadzi do jedności. Zmiany nie zachodzą ot tak, natychmiast, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Jest to długotrwały proces, który jest walką ze sobą samym. Poddanie się niewoli sprawiedliwości oznacza, że uznaje autorytet Boga, wierzę w Jego moc, a Jego prawo za prawdę i życiowy drogowskaz...

Po latach działalności apostolskiej na wschodzie Imperium Rzymskiego, w drugiej połowie lat sześćdziesiątych po Chrystusie, Paweł planował wyprawę na zachód, do Hiszpanii, po drodze, odwiedzając Kościół w Rzymie. Paweł nie był założycielem wspólnot kościoła rzymskiego, ale miał tam przyjaciół i znał aktualne problemy, które w nim występują. Kościół rzymski, w wyniku historycznych perturbacji, składał się w przeważającej większości z chrześcijan pochodzenia pogańskiego. Do nich przede wszystkim, Paweł pisze list, zanim fizycznie pojawi się w stolicy imperium. W Liście do Rzymian znajdziemy kwintesencję nauczania Pawła, w tych tematach, które porusza w swoim piśmie. Rozważany fragment jest polemiką Pawła z jedną z podstawowych zasad judaizmu, według której usprawiedliwienie dokonuje się przez wypełnianie obowiązków nakładanych przez Prawo. Warto w tym miejscu przypomnieć, że usprawiedliwienie jest aktem, który umożliwia powrót do relacji z Bogiem, zerwanej wskutek grzechu. Jest jak gdyby otworzeniem bramy i powrotem do raju. Paweł wykazuje, że człowiek zyskuje usprawiedliwienie przez wiarę w Chrystusa, na wzór Abrahama, który uwierzył obietnicy Bożej...

Mówi się dziś bardzo często o upadku autorytetów. O tym, że młodzież (ba! już nawet nie tylko młodzież) nie potrafi znaleźć sobie wzoru do naśladowania, postaci, której byłaby gotowa zaufać i za nią pójść. A św. Paweł jakby nie zwracał na to uwagi i w XXI w. wciąż daje nam jako wzór wiary do naśladowania tę samą jedną osobę – Abrahama...

Zanim św. Paweł przybliży nam i rozwinie naczelną ideę Listu do Rzymian – usprawiedliwienie przez wiarę, nie za sprawą uczynków – Apostoł zderza nas z inną myślą, konieczną dla wprowadzenia tej o usprawiedliwieniu. Chodzi o ideę wypełnienia się czasów. Zbawienie dokonane w Chrystusie nie jest dziełem dokonanym w niebycie, poza osią czasu linearnego. Jest bardzo konkretnym wydarzeniem, które wypełniło się w bardzo konkretnym czasie. W Liście do Galatów, bliźniaczym tematycznie z Listem do Rzymian, Apostoł Narodów pisze: „Gdy jednak nadeszła pełnia czasu, zesłał Bóg Syna swego, zrodzonego z niewiasty, zrodzonego pod Prawem, aby wykupił tych, którzy podlegali Prawu, abyśmy mogli otrzymać przybrane synostwo”. W Ewangelii według św. Marka słyszymy z ust Jezusa: „Czas się wypełnił...

Pierwsze dwa wersety dzisiejszego czytania z Listu do Rzymian mogą być poczytane za tezę naczelną całego Pawłowego pisma. Krótkie i przepełnione treścią słowa mogą stanowić podsumowanie przeżytych przez Pawła doświadczeń i doskonałe wprowadzenie w wiarę chrześcijańską.Ewangelia jest mocą dla wierzących, mocą, która prowadzi do zbawienia każdego – już nie tylko członków Narodu Wybranego, ale i nas – pogan. Potem podkreślony jest temat wiary, choć dość enigmatycznie… Od jakiej wiary i ku jakiej wierze? Od wiary Starego Testamentu do wiary Nowego? Od wiary opartej na Prawie, do wiary opartej na Ewangelii? A może chodzi o jeszcze inną wiarę? Jeszcze inną propozycję zdaje się sugerować niedokładny cytat z proroka Habakuka: „A sprawiedliwy żyć będzie dzięki wierz.  Paweł powstrzymuje się od określenia osoby. Może dzięki wierności Jezusa, który umarł na krzyżu? Może dzięki rodzącej się wierze Kościoła?...

Izajasz, tak nazwijmy dla potrzeb uproszczenia kilku autorów Księgi Proroka Izajasz, których dzisiaj wyróżnia nauka, potrafi z mocą krzyknąć: „Biada!”. Nie waha się przeklinać różne narody (i swój własny) za odstępstwa i zło. Jednak gdy to czyni, w pejzażu księgi powinniśmy widzieć zawsze horyzont zbawienia i radości symbolizowany przez ucztę i wino. Nie chodzi o przekleństwa dla przekleństw. O puste krzyczenie „biada!”. Prorok chce, by jego słuchacze – czyli też i my dzisiaj – zobaczyli i uwierzyli w zwycięstwo Pana. Życia nad śmiercią. Dobra nad złem...

Rozpoczynamy dziś lekturę księgi proroka Joela. Podobnie jak Malachiasz, również Joel jest posłańcem Pana w czasie po powrocie z niewoli. Już swoim imieniem ogłasza, że Pan jest Bogiem. Przesłanie, jakie niósł Ludowi Wybranemu było zaproszeniem do głębokiego nawrócenia i zapowiedzią dnia sądu Pana. To właśnie Joelowi zawdzięczamy wezwanie do rozdzierania na znak pokuty raczej serc niż szat. Czytana perykopa nie napawa optymizmem. Dzień sądu jest namalowany barwami grozy i przerażenia. Przygotować do przetrwania może tylko modlitwa i post. Ustaną ofiary Świątyni, co będzie początkiem nieszczęść i przyczyną lamentów. Przeciw ludziom zwróci się również natura. „Lud wielki i mocny”, który „rozciąga się po górach” nie jest narodem ludzi. Prorok opisuje w ten sposób szarańczę, która ma dokonać spustoszenia i ogołocenia ziemi z pokarmów. Dzień Pana przychodzi jako spustoszenie. Serca ludzi znajdą schronienie jedynie w pokucie i nawróceniu. To prawda, że opisane przez Joela sceny nie dają wielkiej nadziei na szczęśliwe zakończenie. Trzeba jednak pamiętać lekcję, jaką daje Słowo Boże: serce skruszone i pokorne przed Panem znajdzie łaskę i ocalenie...

Słuchamy dziś ostatniego aktu opowieści jonaszowej. Podobnie jak prolog mógł zadziwić gwałtownością sprzeciwu, tak zakończenie może niemniej zaskakiwać rozczarowaniem misją, która okazała się sukcesem. Jonasz bodaj jako jedyny z proroków mógł oglądać pozytywne owoce głoszonego Słowa. I jako jedyny z proroków był tym głęboko rozczarowany. Okazało się, że człowiek może być rozgoryczony nadmiernym miłosierdziem Boga… Ostatnim aktem nawrócenia Niniwy będzie więc opowieść o próbie powtórnego nawrócenia jej proroka. Pan z miłosierdziem tłumaczy swojemu człowiekowi, dlaczego przebaczenie bierze górę nad karą. Delikatna lekcja krzewu schronienia, którego jednodniowego życia żałował nieutulony w złości prorok jest aż nadto wymowna. Życie jest cenniejsze. Jeśli człowiek powraca na drogę życia ze ścieżek śmierci, dlaczego ma niszczyć go Dawca Życia? Czemu człowiekowi, któremu żal jednego krzewu, nie jest żal tysięcy ludzkich istnień? Czasami jeden potwór morski to za mało, żeby nawrócić zbyt sprawiedliwego. Czasami wołanie jednego na placu wielkiego miasta, ocali tysiące od śmierci...

Bóg mówi dziś do nas słowami jednego z piękniejszych starotestamentalnych tekstów. Prorok Izajasz śpiewa pieśń o miłości przyjaciela do winnicy, o miłości Boga do swojego ludu. Kiedy słowa tej pieśni ludzie usłyszeli po raz pierwszy, Królestwo Judy było kolejny raz w swej historii w niebezpieczeństwie ze strony potężnych nieprzyjaciół zewnętrznych. Lud wybrany zapomniał, że narodził się z miłości i ofiary samego Boga. Żeby o tym przypomnieć, Najwyższy ubiera się w ludzkie słowa i w obraz przyjaciela sadzącego winnicę. Jest z nią od początku, od oczyszczenia terenu i przygotowania wszystkiego, co może służyć owocowaniu. Mimo włożonego serca i trudu, odpłatą winnicy są tylko cierpkie jagody. Ludzkie serca, które mają źródło istnienia i życia w Bogu, nie zauważają, że są przedmiotem Jego troski i opieki. Stwórca zapewnia wszystko, co konieczne, aby życie ludzi mogło owocować dobrem i miłością. Boże Serce czeka na sprawiedliwość, na prawość, na wzajemnie okazywane miłosierdzie. Tymczasem plonem ludzkich dni staje się często rozlew krwi i okrzyk grozy. Przez swojego proroka Bóg wzywa więc do nawrócenia. Bezużytecznej winnicy grozi klęska. Jeśli nie przekonał ludzkich serc język miłości i miłosierdzia, Boża sprawiedliwość musi uciec się do języka próby, do doświadczenia pustyni i ogołocenia. Pozostaje jedynie nadzieja, że słuchający zrozumieją oczekiwanie Miłości na wzajemność. Wiemy, jak skończyło się to w przypadku Synów Judy. Pozostaje nadzieja, że nowy Lud Boży przyjmie do serca nie tylko wyznanie miłości Boga, ale również zaproszenie do nawrócenia...