Dziś św. Paweł poszerza dotychczasową perspektywę: nasze „zadłużenie” względem „ducha” i „ciała” , czyli skłanianie się ku cnotom, ale i wadom, w tajemniczy sposób rozciąga się na cały świat. Apostoł dyskretnie nawiązuje do doktryny o grzechu pierworodnym, popełnionym wprawdzie przez konkretnych ludzi, lecz niejako „odłamkami” rażącym ich potomków oraz stworzenie w ogóle. Zauważmy przy tym, jak kolejność upadania przekłada się na kolejność powstawania: ze względu na grzech człowieka, stworzenie zostało poddane marności; w miarę zaś, jak człowiek uwalnia się do chwały dzieci Bożych, także samo stworzenie zostaje wyzwolone z niewoli zepsucia. Autor listu odwołuje się w tym miejscu do metafory rodzenia – obarczonego cierpieniem, acz życiodajnego: z jednej strony, ból rodzenia to przejaw pęknięcia wywołanego grzechem; z drugiej, ból rodzenia to oznaka nadziei – świadectwo posiadania pierwszych darów Ducha, które pozwalają nam oczekiwać przybrania za synów i odkupienia naszego ciała. A zatem jesteśmy dziś wzywani do szczególnej czujności – do przyjrzenia się swojemu cierpieniu jakby od środka, w sercu, od strony zajmowanej względem niego postawy: w jakim stopniu cierpienie ściąga nas w dół, przypominając o dziedzictwie grzechu; w jakiej mierze cierpienie ciągnie nas w górę, uświadamiając dziedzictwo łaski? Pierwsza postawa oznacza wadę rozpaczy, a druga jej przeciwieństwo, czyli opiewaną wprost cnotę nadziei...

Czytanie to prawdopodobnie zostało dobrane do dzisiejszej Ewangelii, by podkreślić jedność „największego i pierwszego” oraz „drugiego, podobnego przykazania”. Jak napisze kiedyś św. Jan Apostoł i Ewangelista: „Jeśliby ktoś mówił: «Miłuję Boga», a brata swego nienawidził, jest kłamcą, albowiem kto nie miłuje brata swego, którego widzi, nie może miłować Boga, którego nie widzi”. Wydobądźmy więc z naszego fragmentu dwa momenty, w których Bóg jednoznacznie oświadcza: Usłyszę ich skargę! Usłyszę go! Istotnie, wymieniające różne sytuacje krzywdy ludzkiej, pierwsze czytanie nosi w lekcjonarzu zbiorczy tytuł: „Bóg słyszy skargę pokrzywdzonych”. Tu otwiera się pole do popisu dla naszej modlitwy: czy nasze skargi wylewamy przed Nim, czy też odwołujemy się do obmowy i żalenia się przed innymi?...

Dążenie do doskonałości jest niczym górska wspinaczka z ciągle oddalającym się szczytem, a zło –  otchłanią, w którą wpadamy raz za razem. Paweł w dość dramatyczny sposób opisuje realną sytuację człowieka. Łatwość, z jaką ulegamy złu, choć pragniemy dobra, powoduje wewnętrzne napięcie i rozdarcie. Nasza ludzka kondycja nie pozwala na osiągnięcie doskonałości, w przeciwieństwie do zła, które niejako samo się w nas tworzy. Oddając przewodnictwo Bogu, czerpiąc z jego mocy i korzystając z własnych umiejętności mamy trudne zadanie zintegrować te dwa światy. Wszyscy jesteśmy razem jak komplet starych, porcelanowych filiżanek, nadgryzionych zębem czasu. Bez problemu zobaczymy brak uszka lub inne większe usterki. Kiedy każdej z nich przyjrzymy się dokładniej, w świetle, zauważymy drobne pęknięcia szkliwa lub wyszczerbioną krawędź. Mimo tych wszelkich niedoskonałości, wszystkie noszą niezatarte piękno, uczynione rękami boskiego Garncarza. Spojrzenie na siebie i innych z realizmem, pozwala nie tylko zmniejszyć frustrację, ale tworzyć nieidealne, ale dobrze żyjące wspólnoty...

W kolejnych wersetach Listu Do Rzymian, Paweł zachęca wszystkich do zmiany stylu życia. Z wcześniejszych rozważań o grzechu wyprowadza praktyczne wnioski. Dzieło Chrystusa spowodowało, że Prawo Mojżeszowe straciło swoją zbawczą moc, ale nadal podlegamy różnym formom zniewolenia. Niewola to stan, w który tracimy kontrolę nad własnym życiem. Ktoś lub coś przejmuje władzę i kieruje naszymi czynami. Na poparcie tego stwierdzenia z łatwością możemy przytoczyć wiele własnych przykładów. W różnych miejsca w Biblii, wypełnianiu woli Bożej towarzyszą określenia, które kojarzą się z trudem i cierpieniem: więzy, przeciskanie, umieranie. Bo jest paradoksem, który niełatwo zaakceptować, że to, co przychodzi łatwo, dezintegruje i zniewala, a to, co trudne i niekomfortowe buduje i prowadzi do jedności. Zmiany nie zachodzą ot tak, natychmiast, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Jest to długotrwały proces, który jest walką ze sobą samym. Poddanie się niewoli sprawiedliwości oznacza, że uznaje autorytet Boga, wierzę w Jego moc, a Jego prawo za prawdę i życiowy drogowskaz...

Po latach działalności apostolskiej na wschodzie Imperium Rzymskiego, w drugiej połowie lat sześćdziesiątych po Chrystusie, Paweł planował wyprawę na zachód, do Hiszpanii, po drodze, odwiedzając Kościół w Rzymie. Paweł nie był założycielem wspólnot kościoła rzymskiego, ale miał tam przyjaciół i znał aktualne problemy, które w nim występują. Kościół rzymski, w wyniku historycznych perturbacji, składał się w przeważającej większości z chrześcijan pochodzenia pogańskiego. Do nich przede wszystkim, Paweł pisze list, zanim fizycznie pojawi się w stolicy imperium. W Liście do Rzymian znajdziemy kwintesencję nauczania Pawła, w tych tematach, które porusza w swoim piśmie. Rozważany fragment jest polemiką Pawła z jedną z podstawowych zasad judaizmu, według której usprawiedliwienie dokonuje się przez wypełnianie obowiązków nakładanych przez Prawo. Warto w tym miejscu przypomnieć, że usprawiedliwienie jest aktem, który umożliwia powrót do relacji z Bogiem, zerwanej wskutek grzechu. Jest jak gdyby otworzeniem bramy i powrotem do raju. Paweł wykazuje, że człowiek zyskuje usprawiedliwienie przez wiarę w Chrystusa, na wzór Abrahama, który uwierzył obietnicy Bożej...

Mówi się dziś bardzo często o upadku autorytetów. O tym, że młodzież (ba! już nawet nie tylko młodzież) nie potrafi znaleźć sobie wzoru do naśladowania, postaci, której byłaby gotowa zaufać i za nią pójść. A św. Paweł jakby nie zwracał na to uwagi i w XXI w. wciąż daje nam jako wzór wiary do naśladowania tę samą jedną osobę – Abrahama...

Zanim św. Paweł przybliży nam i rozwinie naczelną ideę Listu do Rzymian – usprawiedliwienie przez wiarę, nie za sprawą uczynków – Apostoł zderza nas z inną myślą, konieczną dla wprowadzenia tej o usprawiedliwieniu. Chodzi o ideę wypełnienia się czasów. Zbawienie dokonane w Chrystusie nie jest dziełem dokonanym w niebycie, poza osią czasu linearnego. Jest bardzo konkretnym wydarzeniem, które wypełniło się w bardzo konkretnym czasie. W Liście do Galatów, bliźniaczym tematycznie z Listem do Rzymian, Apostoł Narodów pisze: „Gdy jednak nadeszła pełnia czasu, zesłał Bóg Syna swego, zrodzonego z niewiasty, zrodzonego pod Prawem, aby wykupił tych, którzy podlegali Prawu, abyśmy mogli otrzymać przybrane synostwo”. W Ewangelii według św. Marka słyszymy z ust Jezusa: „Czas się wypełnił...

Pierwsze dwa wersety dzisiejszego czytania z Listu do Rzymian mogą być poczytane za tezę naczelną całego Pawłowego pisma. Krótkie i przepełnione treścią słowa mogą stanowić podsumowanie przeżytych przez Pawła doświadczeń i doskonałe wprowadzenie w wiarę chrześcijańską.Ewangelia jest mocą dla wierzących, mocą, która prowadzi do zbawienia każdego – już nie tylko członków Narodu Wybranego, ale i nas – pogan. Potem podkreślony jest temat wiary, choć dość enigmatycznie… Od jakiej wiary i ku jakiej wierze? Od wiary Starego Testamentu do wiary Nowego? Od wiary opartej na Prawie, do wiary opartej na Ewangelii? A może chodzi o jeszcze inną wiarę? Jeszcze inną propozycję zdaje się sugerować niedokładny cytat z proroka Habakuka: „A sprawiedliwy żyć będzie dzięki wierz.  Paweł powstrzymuje się od określenia osoby. Może dzięki wierności Jezusa, który umarł na krzyżu? Może dzięki rodzącej się wierze Kościoła?...

Izajasz, tak nazwijmy dla potrzeb uproszczenia kilku autorów Księgi Proroka Izajasz, których dzisiaj wyróżnia nauka, potrafi z mocą krzyknąć: „Biada!”. Nie waha się przeklinać różne narody (i swój własny) za odstępstwa i zło. Jednak gdy to czyni, w pejzażu księgi powinniśmy widzieć zawsze horyzont zbawienia i radości symbolizowany przez ucztę i wino. Nie chodzi o przekleństwa dla przekleństw. O puste krzyczenie „biada!”. Prorok chce, by jego słuchacze – czyli też i my dzisiaj – zobaczyli i uwierzyli w zwycięstwo Pana. Życia nad śmiercią. Dobra nad złem...